Jak ustalić datę od kiedy przedsiębiorstwo państwowe może zaliczyć okres korzystania z nieruchomości w zakresie posadowionych na niej urządzeń przesyłowych  do czasu posiadania niezbędnego do zasiedzenia służebności przesyłu

Ustalenie daty, od której przedsiębiorstwo państwowe może zaliczyć okres korzystania z nieruchomości w zakresie posadowionych na niej urządzeń przesyłowych  do czasu posiadania niezbędnego do zasiedzenia służebności przesyłu (lub służebności gruntowej o treści służebności przesyłu) jest istotne nie tylko w przypadku doliczania okresu posiadania poprzednika (Skarbu Państwa), ale przede wszystkim w przypadku ustalenia początku biegu zasiedzenia na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem,  w okresie obowiązywania zasady jednolitej własności państwowej, przedsiębiorstwom państwowym przysługiwał jedynie zarząd mienia państwowego. W sytuacji, gdy urządzenia przesyłowe znajdowały się na gruncie Skarbu Państwa  oznaczało to, że przedsiębiorstwo państwowe do czasu posiadania nie może doliczyć tego okresu. Stan ten uległ zmianie w chwili znowelizowania art. 128 k.c., który sprawił, że po dniu 31 stycznia 1989 r. przedsiębiorstwo państwowe jako państwowa osoba prawna do czasu jego uwłaszczenia ex lege mogło być posiadaczem służebności gruntowej (zespołu urządzeń infrastruktury energetycznej) w rozumieniu art. 352 k.c. (tak wskazał Sąd Najwyższy przykładowo w postanowieniu z dnia 9 lutego 2012r. o sygn. akt III CZP 93/11).

Czy to jednak oznacza, że już od dnia 1 lutego 1989 roku przedsiębiorstwo państwowe mogło korzystać z nieruchomości w zakresie posadowionych tam urządzeń przesyłowych we własnym interesie i na swoją rzecz? Temat jest bardziej złożony. Konieczne jest bowiem ustalenie  z jaką datą należy ocenić „uwłaszczenie” osób prawnych co do składników mienia państwowego znajdującego się w ich zarządzie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że z dniem 1 lutego 1989 r. (czyli z uchyleniem art. 128 k.c.)  państwowe osoby prawne uzyskały możliwość nabycia prawa własności innych pomiotów prawnych niż Skarbu Państwa. Z dniem  5 grudnia 1990 roku państwowe osoby prawne mogły nabywać prawo użytkowania wieczystego gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa  , jak również własność w stosunku do budynków , urządzeń i lokali , które znajdowały się na gruntach będących własnością Skarbu Państwa lub gminy i w tym dniu pozostawały w zarządzie tych osób prawnych. Podstawę nabycia stanowił art. 2 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1990 nr 79 poz. 464), który wszedł w życie 5 grudnia 1990 r.  Ale przekształcenie zarządu w  prawo własności co do innych państwowych składników majątkowych nastąpiło dopiero na podstawie art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych  oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1991nr 2 poz. 6), który uchylił z dniem 7 stycznia 1991 r. przepis art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (tj. Dz.U. z 1987 r. nr 35 poz. 201 ze zm), zgodnie z którym przedsiębiorstwo państwowe wykonuje wszelkie uprawnienia w stosunku do mienia ogólnonarodowego będącego w jego dyspozycji, z wyjątkiem uprawnień wyłączonych przepisami ustawowymi, a jednocześnie nadano nowe brzmienie przepisowi art. 42 ust. 2 tej ustawy: „przedsiębiorstwo państwowe gospodarując wydzielonym mu i nabytym mieniem, zapewnia jego ochronę”.

Tak więc dopiero od dnia 7 stycznia 1991 roku przedsiębiorstwo państwowe mogło korzystać z nieruchomości w zakresie posadowionych tam urządzeń przesyłowych we własnym interesie i na swoją rzecz, a tym samym od tej daty mogło liczyć okres posiadania niezbędny do zasiedzenia służebności przesyłu (tak SN m.in.  w uchwale składu siedmiu sędziów z 5.06.2018 r. , III CZP 50/17, w postanowieniu z  26.07.2018 r., IV CSK 23/17,  w postanowieniu z 30.10.2018 r., II CSK, 264/18, w uchwale z 15.02.2018 r., III CZP 81/18).

Tagi:

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *